آنژیوگرافی چیست و چرا مهم است؟
آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که به کمک آن پزشکان می‌توانند وضعیت رگ‌های خونی قلب (عروق کرونر) را بررسی کنند.
در این روش، یک ماده حاجب (کنتراست) از طریق یک کاتتر نازک به درون رگ‌ها تزریق می‌شود و تصاویر دقیقی از مسیر و میزان تنگی یا انسداد عروق قلبی با استفاده از اشعه ایکس تهیه می‌شود.
این روش به‌عنوان دقیق‌ترین ابزار برای تشخیص گرفتگی یا انسداد رگ‌های قلب شناخته می‌شود و معمولاً در شرایطی انجام می‌شود که بیمار علائم بیماری قلبی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس و یا حتی وجود یکسری عوامل خاص در آزمایش های قلبی باشد.
اهمیت آنژیوگرافی در این است که میتواند به سرعت و با دقت مشخص کند آیا جریان خون به عضله قلب به‌خاطر انسداد یا تنگی در یکی از عروق مختل شده است یا نه.
این تشخیص به پزشکان کمک می‌کند تا درباره درمان مناسب تصمیم بگیرند مانند تجویز دارو، آنژیوپلاستی (باز کردن رگ با بالن) یا جراحی بای‌پس.
بدون آنژیوگرافی، بسیاری از مشکلات قلبی ممکن است تشخیص داده نشوند و بیمار در معرض خطر سکته قلبی یا حتی مرگ ناگهانی قرار بگیرد.
اگر آنژیو نکنید چه می شود؟
تصمیم‌گیری درباره انجام یا عدم انجام آنژیوگرافی قلب (که برای بررسی گرفتگی یا انسداد عروق کرونر استفاده می‌شود) بستگی به وضعیت سلامت شما، شدت علائم و توصیه پزشک دارد.
اگر آنژیوگرافی را انجام ندهید، ممکن است پیامدهای زیر رخ دهد:
عدم تشخیص مشکل دقیق قلبی
اگر عروق کرونر مسدود شده باشند و تشخیص داده نشوند، ممکن است بیماری پیشرفت کند و منجر به مشکلات جدی‌تر شود.
افزایش خطر سکته قلبی
اگر انسداد عروق شدید باشد و درمان نشود، خطر حمله قلبی به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
بدتر شدن علائم
علائمی مانند درد قفسه سینه (آنژین)، تنگی نفس و خستگی ممکن است با گذر زمان بدتر شوند.
محدود شدن گزینه‌های درمانی
در صورت تاخیر در تشخیص، ممکن است درمان‌های غیرتهاجمی (مانند داروها) دیگر موثر نباشند و نیاز به جراحی یا اقدامات پیشرفته‌تر (مانند آنژیوپلاستی یا بای‌پس قلبی) باشد.
کیفیت زندگی پایین‌تر
عدم درمان به‌موقع میتواند منجر به محدودیت در فعالیت‌های روزانه و کاهش کیفیت زندگی شود.
پس توجه داشته باشید که بی توجهی به توصیه پزشک و عدم انجام آنژیو می تواند نتایج ناخوشایندی را برای شما به همراه بیاورد.
چرا باید آنژیو کنیم؟
به این دلیل که آنژیو گرفتگی های قلب(گرفتگی رگ lad قلب) را به درستی به پزشک شما نشان می دهد و اگر نیاز باشد از استند برای باز کردن رگ های قلب شما استفاده می شود.
- اگر عروق کرونری شما گرفته شده باشند، آنژیوگرافی میتواند نشان دهد که در کجا و به چه مقدار دچار گرفتگی شده اند.
این آزمایش همچنین به پزشک شما کمک می کند تا تصمیم بگیرد آیا تغییر در درمان هایی مانند دارو، آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس عروق کرونری می تواند آنژین شما را بهبود بخشد یا احتمال خطر حمله قلبی یا مرگ ناشی از مشکلات قلبی را پایین بیاورد. - آنژیوگرافی نمی تواند به شما نشان دهد که نقاط گرفته شده در شریان ها موجب حمله ی قلبی می شوند یا خیر.
- آزمایش های دیگر می توانند به شما و پزشکتان تمام اطلاعات لازم را برای تصمیم گیری در مورد درمان ارائه دهند.
بنابراین قبل از انجام آزمایش، بهتر است با پزشک خود در مورد این درمان احتمالی صحبت کنید.
از پزشک بپرسید این آزمایش چه چیزهایی میتواند نشان دهد و در هر مورد چه انتخاب هایی دارید. - آنژیوگرافی می تواند به شما و پزشکتان در تصمیم گیری برای انتخاب درمان مناسب کمک کند.
- این آزمایش به پزشکتان کمک می کند تا ببیند آیا تغییر در برنامه ی درمانی می تواند احتمال خطر حمله ی قلبی یا مرگ ناشی از مشکلات قلبی را کاهش دهد.
آنژیوگرافی می تواند به پزشک شما نشان دهد که پلاک ها در چه نقاطی، شریان ها را دچار گرفتگی کرده اند و جریان خون آهسته شده است، اما این آزمایش نمی تواند نشان دهد که این پلاک ها باعث حمله ی قلبی خواهند شد یا خیر. - شما می خواهید از آنژین تسکین بیشتری پیدا کنید. این آزمایش به پزشک نشان می دهد که آیا رویکرد یا جراحی می تواند علائمتان را بهبود بخشد یا خیر.
انجام آنژیوگرافی لزوماً به این معنا نیست که باید آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس انجام دهید.
اگر پزشک در طول آنژیوگرافی ببیند شریان هایتان دچار گرفتگی شده اند، فوراً می تواند آنژیوپلاستی انجام دهد.
بنابراین قبل از آنژیوگرافی، با پزشک خود در مورد احتمال انجام آنژیوپلاستی صحبت کنید.
در طول آزمایش، شما ممکن است قادر به تصمیم گیری نباشید، زیرا ممکن است بر اثر داروها خواب آلود باشید.
اگر نمی دانید آنژیوپلاستی چیست، این مقاله را مطالعه کنید.
در چه شرایطی آنژیو توصیه نمی شود؟
آنژیوگرافی برای همه ی افراد مناسب نیست.
- آزمایشات دیگری ممکن است تمام اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری در مورد درمان را به شما و پزشکتان ارائه دهند.
این آزمایشات، خطرات آنژیوگرافی را ندارند. - اگر احتمال خطر حمله ی قلبی، پایین می باشد یا علائم آنژین را ندارید، این آزمایش معمولاً توصیه نمی شود.
- اگر آنژین خود را می توانید با دارو و سبک زندگی مناسب برای سلامت قلب کنترل کنید، این آزمایش به احتمال زیاد منجر به تغییر در درمان شما نمی شود.
- اگر از قبل بدانید که نباید آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس انجام دهید، ممکن است این آزمایش را انتخاب نکنید.
خطرات آنژیوگرافی چه مواردی هستند؟
اکثر افراد در طول آنژیوگرافی یا بعد از آن مشکلی را تجربه نمی کنند.
احتمال حمله ی قلبی و سکته بسیار نادر است، اما می توانند خطرناک باشد و در افراد مسن تر یا افرادی که مشکلات سلامتی آنها خطر حمله ی قلبی یا سکته را افزایش می دهد، شایع ترند.
مشکلات دیگری که در طول آنژیوگرافی یا بلافاصله بعد از آن اتفاق می افتند، عبارتند از:
- پارگی یا بسته شدن ناگهانی شریان
- واکنش آلرژیک به مواد حاجب مورد استفاده برای مشاهده ی شریان ها
- آسیب کلیوی مرتبط با مواد حاجب
- خونریزی یا کبودی در محل ورود کاتتر
- خطر اشعه همیشه خطر اندکی برای آسیب به سلولها یا بافت های در معرض اشعه وجود دارد. در این آزمایش از سطوح پایینی از اشعه ی ایکس استفاده می شود.
در مورد خطرات اشعه ی مورد استفاده در این آزمایش، از پزشک خود سؤال کنید و ببینید آیا مزایای آن به خطرات احتمالی آن می ارزد.
در نتیجه باید بدانید که، مزایای آنژیوگرافی بسیار بیشتر از خطرات آن است.
انجام این آزمایش می تواند به شما و پزشکتان برای تصمیم گیری بهتر در مورد نحوه ی درمان بیماری قلبی شما کمک کند.
چه زمانی پزشکان انجام آنژیو را ضروری می‌دانند؟
پزشکان زمانی انجام آنژیوگرافی را ضروری می‌دانند که به وجود تنگی یا انسداد در عروق کرونر قلب مشکوک باشند.
این شرایط معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بیمار علائمی مانند درد یا فشار در قفسه سینه (به‌ویژه هنگام فعالیت)، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم یا ضعف و خستگی غیرعادی را تجربه می‌کند.
اگر تست‌های اولیه مانند نوار قلب، تست ورزش، یا اکوکاردیوگرافی نتایج غیرطبیعی نشان دهند، آنژیوگرافی به‌عنوان روش دقیق‌تر و قطعی برای ارزیابی وضعیت عروق پیشنهاد می‌شود.
علاوه بر علائم بالینی، در برخی موارد اورژانسی مثل سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد)، آنژیوگرافی باید فوراً انجام شود تا محل انسداد شناسایی و بلافاصله درمان شود.
در بیماران با سابقه بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون بالا، یا سابقه خانوادگی مشکلات قلبی، حساسیت به علائم بیشتر است و پزشک ممکن است حتی با علائم خفیف، توصیه به انجام آنژیو کند.
تشخیص به‌موقع با آنژیوگرافی میتواند از پیامدهای جدی و جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.
عواقب نادیده گرفتن نیاز به آنژیوگرافی
نادیده گرفتن نیاز به آنژیوگرافی میتواند پیامدهای جدی و گاه مرگباری به همراه داشته باشد، زیرا در بسیاری از موارد آنژیو تنها راه دقیق برای شناسایی گرفتگی یا انسداد عروق کرونر است.
وقتی فردی با علائم قلبی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس به پزشک مراجعه می‌کند، در صورت توصیه به آنژیو، تأخیر یا امتناع از انجام آن میتواند مانع تشخیص دقیق بیماری شود.
این موضوع ممکن است باعث پیشرفت بیماری قلبی شود بدون اینکه بیمار یا پزشک از میزان وخامت آن آگاه باشند.
یکی از مهم‌ترین عوارض نادیده گرفتن آنژیو، بروز سکته قلبی است.
اگر گرفتگی در یکی از رگ‌های اصلی قلب وجود داشته باشد و درمان نشود، ممکن است جریان خون به عضله قلب به‌طور ناگهانی قطع شود.
این وضعیت که معمولاً با درد شدید در قفسه سینه و عرق سرد همراه است، میتواند به مرگ سلول‌های قلبی منجر شود و در صورت تأخیر در درمان، آسیب دائمی به قلب وارد کند یا حتی جان بیمار را تهدید کند.
علاوه بر خطر سکته، عدم انجام آنژیو میتواند باعث کاهش کیفیت زندگی فرد شود.
کاهش تدریجی خون‌رسانی به قلب باعث ضعف عمومی، تنگی نفس حتی در فعالیت‌های روزمره، کاهش تحمل فیزیکی و در نهایت نارسایی قلبی می‌شود.
این وضعیت نه‌تنها سلامت جسمی فرد را مختل می‌کند، بلکه بار روانی و مالی زیادی نیز به بیمار و خانواده‌اش تحمیل خواهد کرد.
انجام آنژیو در زمان مناسب میتواند از بسیاری از این پیامدها پیشگیری کند و مسیر درمان را هموارتر سازد.
