شاک ویو لیتوتریپسی داخل عروقی (IVL) یا سنگ شکن داخل عروقی یک روش درمانی نوین مخصوصا برای بیمارانی است که رسوب کلسیم شدیدی در رگ‌های آن‌ها وجود دارد. رسوبات کلسیم می توانند رسیدن جریان خون به قلب را کاهش دهند.
پلاک‌های موجود در رگ‌ها ممکن است به رسوبات کلسیم یا ضایعاتی تبدیل شوند که می‌توانند رگ را باریک کرده و عبور خون از آن را دشوارتر کنند.
رسوبات کلسیم می‌توانند در بیمارانی که تحت درمان با استنت برای باز کردن رگ‌ها قرار می‌گیرند نیز عوارضی ایجاد کنند.
از میان حدود یک میلیون بیمار که سالانه تحت عمل آنژیوپلاستی قرار می‌گیرند، 30 درصد از آن‌ها با مشکل رسوبات کلسیم مواجه هستند که خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
شاک ویو IVL یک درمان مؤثر و قدرتمند است که می‌تواند رسوبات کلسیم را از رگ‌ها پاک کند و جریان خون مناسب را مجددا بازسازی کند.
گرفتگی سه رگ اصلی قلب چیست؟
گرفتگی سه رگ اصلی قلب به معنای انسداد یا تنگ شدن سه رگ کرونری اصلی قلب است که وظیفه تأمین خون و اکسیژن به عضله قلب را دارند که شامل رگ های زیر است:
- رگ چپ اصلی (LAD): رگ اصلی که قسمت‌های زیادی از قلب را تغذیه می‌کند، از جمله بخش جلویی و قسمت‌های بالای قلب
- رگ چپ خلفی (LCX): این رگ قسمتی از بخش‌های خلفی و کناری قلب را تغذیه می‌کند.
- رگ راست (RCA): این رگ مسئول خون‌رسانی به بخش‌های تحتانی و بعضی قسمت‌های دیگر قلب است.
وقتی این رگ‌ها دچار انسداد می‌شوند، جریان خون به عضله قلب کاهش می‌یابد و می‌تواند به عوارضی مانند آنژین صدری (درد قفسه سینه)، حمله قلبی و در نهایت نارسایی قلبی منجر شود.
این انسداد معمولاً به دلیل تجمع چربی، کلسترول و مواد زائد در دیواره رگ‌ها (که به آن پلاک گفته می‌شود) رخ می‌دهد.
در صورت گرفتگی شدید سه رگ، احتمال نیاز به درمان‌های جدی مانند آنژیوپلاستی (باز کردن رگ‌ها) یا جراحی بای پس قلب وجود دارد.
این وضعیت می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد، به خصوص اگر انسداد سریعاً درمان نشود. بنابراین، در صورت مشاهده علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا عرق سرد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
علل بروز گرفتگی عروق کرونر
گرفتگی عروق کرونر معمولاً در اثر تجمع پلاک های چربی، کلسترول و مواد دیگر در دیواره رگ های تغذیه کننده قلب ایجاد می شود فرایندی که به آن آترواسکلروز یا تصلب شرایین گفته می شود.
این پلاک ها به‌مرور زمان باعث تنگ شدن یا حتی انسداد کامل مسیر جریان خون می شوند.
عواملی مانند بالا بودن سطح کلسترول بد (LDL)، فشار خون بالا، دیابت، چاقی و استعمال دخانیات از مهم ترین دلایل تسریع در تشکیل این پلاک ها هستند.
سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی پر چرب و کم تحرکی نیز در ایجاد گرفتگی عروق نقش مؤثری دارند.
از طرف دیگر، زمینه های ژنتیکی و سابقه خانوادگی بیماری های قلبی می توانند فرد را بیشتر در معرض خطر قرار دهند.
استرس مزمن و نداشتن خواب کافی نیز از دیگر عوامل پنهانی اند که در طولانی مدت موجب آسیب به دیواره عروق و تسریع روند انسداد می شوند.
شناخت این علل و پیشگیری از آن ها، نقش مهمی در کاهش بروز بیماری های قلبی دارد.
آنژیوپلاستی و گرفتگی رگ های قلب
زمانی که مسدود شدن رگ‌های کرونری (شرایطی که باعث حمله قلبی و درد قفسه سینه می‌شود) رخ می‌دهد، بالون آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت گزینه‌ای خوب برای درمان آن است.
اما متأسفانه، اگر رگ رسوبات کلسیم داشته باشد، این امر از گشاد شدن صحیح بالون جلوگیری می‌کند.
اگر بالون نتواند رگ را گشاد کند، استنت به درستی در جای خود قرار نخواهد گرفت. این امر این می‌تواند باعث شکست روند درمان و مسدود شدن مجدد رگ کرونری شود در نتیجه نیاز بیمار به عمل دوم یا سوم آنزیوپلاستی افزایش می یابد.
یکی از شریان های اصلی قلب، رگ lad قلب است که اگر دچار گرفتگی شود می تواند مشکل ساز باشد. درمورد گرفتگی رگ lad قلب بیشتر بخوانبد!
سنگ‌شکن داخل عروقی (IVL) چیست؟
شاک ویو IVL یک روش کم‌تهاجمی است که به متخصصان قلب و عروق این امکان را می‌دهد تا رسوبات کلسیم مشکل‌ساز را به‌طور ایمن با استفاده از امواج فشار صوتی شکسته و از بین ببرند.
با این تکنولوژی، رگ می‌تواند گشاد شده و جریان خون با قرار دادن استنت و بدون بروز مشکلات خاص دیگری بازیابی می شود.
تکنولوژی شاک ویو یک کاربرد جدید از لیتوتریپسی است، روشی که برای دهه‌ها برای شکستن ایمن سنگ‌های کلیه استفاده می‌شده است.
درمان شاک ویو با استفاده از یک تکنیک استاندارد انجام می‌شود که شامل عبور کاتتر و باد کردن بالون با فشار کم است. سپس، امواج فشار صوتی با استفاده از لیتوتریپسی فعال شده و رسوبات کلسیم در دیواره رگ شکسته می‌شوند. بعد از آن، بالون گشاد می‌شود تا رگ برای قرار دادن استنت آماده باشد.
ما در مطب دکتر پیمان اشرفی متخصص قلب در شرق تهران بر این باوریم که با به‌روز نگه داشتن خود با آخرین تکنولوژی‌ها در درمان‌های قلبی، قادر خواهیم بود تا درمان‌های مؤثر و جدیدی را به بیماران خود ارائه دهیم که دارای کمترین عوارض و بهترین نتایج هستند.
تفاوت IVL با آنژیوپلاستی معمولی
آنژیوپلاستی معمولی روشی رایج برای باز کردن عروق تنگ شده قلب است که در آن یک بالن کوچک داخل رگ قرار داده می شود و با باد شدن آن، پلاک چربی فشرده می گردد تا مسیر خون باز شود.
این روش در بسیاری از بیماران مؤثر است، اما در مواردی که پلاک های کلسیفیه شده (پلاک های سخت و آهکی) وجود دارد، عملکرد بالن محدود می شود و باز شدن رگ به خوبی انجام نمی گیرد.
در چنین شرایطی، خطر پارگی رگ یا عدم موفقیت در جای گذاری استنت نیز افزایش می یابد.
در مقابل، فناوری IVL یا سنگ شکن داخل عروقی از امواج صوتی با انرژی بالا برای شکستن رسوبات آهکی داخل دیواره رگ استفاده می کند، بدون اینکه به بافت نرم آسیب بزند.
این روش مشابه فناوری استفاده شده در سنگ شکن کلیه است، با این تفاوت که به صورت دقیق و کنترل شده درون عروق قلبی انجام می شود.
IVL باعث نرم تر شدن دیواره رگ و فراهم شدن بستر مناسب برای جای گذاری ایمن تر استنت می شود.
بنابراین، IVL به ویژه در درمان گرفتگی های شدید و کلسیفیه شده ی سه رگ اصلی قلب، نسبت به آنژیوپلاستی سنتی ارجحیت دارد.
چرا IVL برای گرفتگی‌های شدید مفید است؟
فناوری IVL (سنگ شکن داخل عروقی) به دلیل توانایی منحصر به فرد در شکستن رسوبات سخت و کلسیفیه شده، یک گزینه بسیار مؤثر برای درمان گرفتگی های شدید عروق کرونر، به ویژه در بیماران دچار انسداد های پیشرفته یا درگیری سه رگ اصلی قلب است.
این نوع گرفتگی ها معمولاً شامل پلاک های آهکی ضخیم هستند که با روش های معمول آنژیوپلاستی به خوبی باز نمی شوند و خطراتی مانند پارگی رگ یا ناتوانی در استنت گذاری مناسب را افزایش می دهند.
در IVL، امواج صوتی با فشار بالا به طور مستقیم به رسوبات آهکی وارد می شوند و آن‌ها را بدون آسیب زدن به بافت سالم اطراف می شکنند.
این فرایند موجب افزایش انعطاف پذیری دیواره رگ و تسهیل باز شدن آن توسط بالن یا استنت می شود.
در نتیجه، احتمال موفقیت درمان افزایش یافته و خطر بروز عوارض جدی کاهش می یابد.
این ویژگی باعث می شود که IVL برای بیمارانی که قبلاً گزینه مناسبی برای درمان های تهاجمی نبودند، یک راه حل ایمن تر و مؤثرتر فراهم کند.
از دیگر دلایل اهمیت IVL در گرفتگی های شدید، امکان انجام این روش به صورت کمتر تهاجمی و با زمان نقاهت کوتاه تر نسبت به جراحی قلب باز است.
بیماران با شرایط پرخطر یا مسن که تحمل جراحی های سنگین را ندارند، با کمک IVL می توانند بدون نیاز به جراحی باز، از انسدادهای عروقی خطرناک رهایی یابند.
این فناوری نوین به ویژه در شرایط پیچیده قلبی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و کاهش مرگ و میر ایفا می کند.
